Iazko Durangoko azokako kartela egin zuen margolaria, Zaldi Urdina antzezlanarekin Euskal Herria zeharkatzen ari den aktorea, "Iruinkokoa" Hiri Buruzagiko libertimenduaren kokoetako bat...Astroak berez lerrokatzen direla dirudienean, beti dago astroak lerrokatu daitezen gogotik lan egiten duen norbait: Oier Zuñiga (Iruñea, 1986).
Idazleen lana amaituta eta ia ebatzita iristen da geure eskuetara eta bidean izan dituzten trabak ikusezinak izan litezke irakurleontzat. Trabak izan, badituzte, baina. Horietariko batzuk aletuta datoz hemen, Irati Jimenez Uriarteren, Peru Magdalena Arriagaren eta Uxue Alberdi Estibaritzen ahotik eta oinetatik.
Erdi nafarra eta erdi lapurtarra dela esan liteke edo erdi kazetaria, erdi antropologoa, erdi bertsolaria eta erdi idazlea dela. Maddi Ane Txoperena Iribarren (1994), ordea, nafarra, lapurtarra, kazetaria, bertsolaria eta idazlea da, ñabardura txikiak gustatzen zaizkio eta Ene baitan bizi da kaleratzear den eleberriaren egilea da.
Zer esan nahi duen badakienak, ez du esan nahi duena gogoratu beharrik. Patxada horretatik hitz egin dugu Kattalin Minerrekin Moio: gordetzea ezinezko zen (Elkar, 2019) saiakera liburuaz. Tene Mujika beka irabazita bederatzi lagun elkarrizketatu ditu, memoria ariketa kolektibo bat egiteko.
Peru Iparragirre Albisu (1996) eta Jon Gurrutxaga Urbieta (1996). ITU Bandako kideak. Taldearen parte izan arren ez dute taldearen izenean hitz egiteko zilegitasunik sentitzen. Bizitzaren zirkustantziek markatutako hasieraz, bilakaeraz eta egungo egoeraz jardun dute zintzoki, galderei taldea ezaugarritu duen espontaneotasunez erantzun nahian.
Aingurak Erreketan (Susa, 2001) eta Bulkada (Susa, 2010), bi poema liburu ditu orain artean Jon Benito idazle zarauztarrak. Biak dira poesia politikoaren edo poesia sozialaren adibide bikainak baina jauzi handia nabari da batetik bestera. Izan ere, lehenean poema eder asko aurki daitezke baina bigarrena mekanismo emozional trinkoa da, lehen lerrotik azkenera eraginkortasun harrigarriz funtzionatzen duena. Liluragarria da mekanismo horrek nola funtzionatzen duen ikustea eta Jon Benitoren poesian barneratzea, besteak beste, Gabriel Arestiren, gure lehen poeta sozial eta zibilaren lekukoa nola jasotzen duen ikusteko.
Azken sinadurak