Koffi Kwahule eta SAMO
Astelehena, 2021-01-25Koffi Kwahule dramaturgoaren SAMO antzezlana ekarri dizuegu Amuak atalera.
Koffi Kwalhule idazlea Abengourou-n (Boli Kosta) jaio zen 1956an. Antzerkia, nobela eta saiakera idatzi izan du. Eszenari dagokionez, hogeita hamar lan inguru idatzi ditu, gehienak Europa, Afrika, Hego Amerika, Amerikako Estatu Batuak, Kanada eta Japonian estreinatu izan direnak.
Idatzitako pieza eszenikoen artean da amu honetara ekarri dugun SAMO. Bertan, egileak nolabaiteko omenaldia egiten dio Jean Michel Basquiat-i (SAMO bezala sinatzen zituen kaleetako hormetan eginiko lehenengo lanak, “SAMe Old shit”), haren lana eta bizitzaren mamira modu ez biografikoan murgilduz: elkar zapaltzen duten ahotsak, antzerkia eta poesiaren artean dagoen idazkera... gorputzarekin interpretatu beharreko partitura anitz baten modura ulertu behar litzateke testua. Basquiaten figuraren bitartez egileak arteaz egiten du gogoeta, artea bazterketa sozialerako kritika-tresna gisa ulertuta.
Jarraian dituzue pasarte batzuk:
New Yorkeko testuinguruak eragindako artista bat naiz,
baina memoria kulturala daukat. Han dago, Afrikan.
Basquiat
(...)
Jeanek sudur puntan jartzen zaiona
Egiten du soilik.
Di-zi-pli-na.
Jean norabide guztietan hazten da.
Mangladi baten erdian
Belar txarrak eta sasiaren arteko
Charleston zoro batean harrapatua balego bezala.
(…)
Ama gozo adi kezkatua.
Nire eskua bere esku handu eta leun eta
ama helduz
Gure aurrean Rembrandt Cezanne Monet Matisse
Pollock…
Guernica.
A kolorerik gabeo koadroa Guernica!
Brooklyn Museum MoMA Met Metropolitan
Museum of Art.
Begiratzen ikastea
Da nire ama.
(…)
Marrazten duzu denbora guztian
Suturik sukarturik
Marrazten duzu
Edozein paper zatitan
Marrazten duzu
Altzairuetan
Marrazten duzu
Hozkailuetan
Marrazten duzu
Hormetan
Marrazten duzu
Bularretan
Izterretan
Gau bateko maitaleetan
Marrazten duzu
Alde guztietan
Nekagaitz
Marrazten duzu
Urgentzia kaotiko batekin
Marrazten duzu.
(...)
Ez dut ospea gura.
Gaur egun erraza da ospetsua izatea.
Zure ama hil eta bortxatzen duzu, ospetsua zara.
Bularretako inplanterik handienak dituzu ospetsua
zara.
Lapurtzen duzu ospetsua zara.
Sexuaz aldatzen duzu ospetsua zara.
Pinturarik gabe pintatzen duzu
Notarik gabe konposatzen duzu
Irudirik gabeko zinema egiten duzu
Pertsonarik gabeko teatroa eguten duzu
Ospetsua zara
Ospetsua zara
Ospetsua zara.
Ez ez ez
Jendea oker dago
Ez dut sekula horrelako ospea gura izan.
Ez delako normala
Horren
Beltz gutxi egotea
Nazkagarrikeria sasiartistiko honetan.
Nik soilik desio dut jakin badakit
Asko dela baina soilik desio dut
Hori
Munduko museorik hoberenetan sartzen lortzea
Kalea buru kizkurrak irribarreek zulatuak
alaiak eta aztoragarriak
Ilunabarraren bestaldeko
Mundu zentzugabe eta basatiak.
(…)
Orain eta beti betiko kaka zaharra.
Nor da SAMO?
Asperdura jazartzen duen etxeko-gizona
Ipuinak sinesten ez dituen amonatxoa
Miloidun eszentriko bat
Agente bikoitz kubatar bat
Ziborg naufrago bat
Diseinatzaile txinatar albino bat
Priapismoa duen monje budista bat
Antzinako erako zerri zikiratzaile bat
Sexualki obsesioak jotako heredera txundigarri bat
Bere alarguntasunari negar egiten dion Vietnamgo beteranoaren alarguna
Moja presbita bular oparo bat
Eros daiteke SAMO?
Non erosi SAMO?
Noiz erosi SAMO?
Nor da SAMO?
Mickey Mouse
Emakume bizarduna
Obi-Wan Kenobi
Edurnezurirekin maitemindua dagoen zazpigarren ipotxa
Judutar erraria
Elurretako gizon izugarria
Ama natura
Betty Boop
Dragoi txikia
Marabilli emakumea
Barbie
Amerika Kapitaina
Baina orduan, noren zeren krisalida da SAMO?
Gero eta gehiago ezkutatu, are eta erdigunerago zaude plazan.
(…)
A Guernica, kolorerik gabeko koadro hori!